الحاج عبدالحسن معلم فرزند مرحوم الحاج رحم علی در سال ۱۳۳۰ هجری شمسی در یک خانواده مذهبی ، متدین وروشن در ولایت غزنی ولسوالی قره باغ قریه توچی چشم به جهان گشود.
حاجی معلم تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاه اش در ولسوالی قره باغ ولایت غزنی در مکتب سلطان ابراهیم ،آغاز نمود و سپس برای ادامه تحصیل دوره عالی از زادگاه اش راهی کابل شده و در لیسه عالی شیر شاه سوری (لیسه غازی) به تحصیل پرداخت. دوره عالی لیسه رادرسال (۱۳۵۰ ه ش) به همین مکتب به اتمام رسانید. بعد از پایان این مقطع تحصیلی وسپری نمون آزمون کانگور درسال ۱۳۵۱ وارید دانشگاه کابل فاکولته ساینس شد واز فاکولته ساینس دانشگاه کابل درسال ۱۳۵۵ فارغ التحصیل و مدت را ( در سالهای ۱۳۵۶_۱۳۵۷ )در لیسه عالی عبدالرحیم شهید ناحیه سیزدهم در ولایت کابل به آموزگاری پرداخت اما در سال۱۳۵۷ بنا بهﺍﻭﺟﮕﻴﺮﻯ ﺟﻬﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ افغانستان ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺰﻡ ﻭ ﺍﻟﺤﺎﺩ ، ﺍﻳﺸﺎﻥ بنا بر اساس مشکلات های سیاسی ﺗﺪﺭﻳﺲ ﺭﺍدراین مکتب ﺗرک ﻧﻤﻮﺩﻩ رهسپار شهر اولیا( ولایت غزنی) شد.
چون ایشان یک شخص پر تلاش ، فعال وبااراده بود بنا به در خواست دوستان دوره دانشگاه اش در کنار فعالیت های سیاسی دوباره به مکتب داود ولسوالی جاغوری به آموزگاری و خدمت پرداخت. برعلاوه اینکه وظیف معلمی اش را انجام میداد سردار مجاهدین محلی بود که بشکل از اشکال فعالیت های سیاسی را انجام میداد و بعد از وقوع کودتای کمونیستی هفتم ثور در سال ۱۳۵۷ خدمت دوره مکلفیت را ترک گفته و به طور رسمی به صف مجاهدین پیوست.
حاجی معلم یکی از آغاز گران جهاد اسلامی افغانستان بوده و نام او همواره در کنار مبارزان بزرگ و شخصیت ها برده می شود و از این بابت از شهرتی خوب جهادی برخوردار است.
حاجی معلم بعد ازتجاوز قشون سرخ شوروی و ادامه پیکار مجاهدت اش به کشورایران رفت و با جمعی از افغانستانی های مهاجر در ایران ﺳﺎﻝ ١٣٥٨ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺰﻡ ﻭ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮﺭﻭﻯ، ﺑﺎ همرزمان خود حزب حرکت اسلامی رابا رهبری آیت الله شیخ محمدآصف محسنی (رح) تاسیس نمود.
و ایشان به عنوان یکی از اعضای اصلی حزب و فرمانده شاخه ی نظامی حزب حرکت انتخاب شد در دوران مبارزات اش سفر های زیادی رسمی و غیر رسمی جهت آزادی افعانستان به کشور های. سوریه، عراق، عربستان، کویت ، قطر،اردن ، مصر ، ایران و پاکستان داشته و دست آورد زیادی برای ادامه جهادومقاومت با پلان گسترده را تنظیم نمود.
فعالیت های ایشان رادر سال های جهاد و مجاهدت می توان یکی از مهم ترین و درخشان ترین برهه های حیات سیاسی – نظامی ایشان بر شمرد.
حاجی معلم برای عملی ساختن تعهدادش در اواخر سال ۱۳۵۸ دوباره به افغانستان آمده فعالیت اش را برای سرکوپ دولت کمونیستی وخت در ولایت های کابل ، میدان وردک غزنی،پکتیا ،لوگر، با جمع از دوستان هم پیمانان خود (……) آغاز نمود.
حرکت اسلامی به فرماندهی ایشان در سال های ۱۳۵۹ الی۱۳۶۵ جنگ های خونینی با نظام کمونیستی در کابل،غزنی،میدان وردک، با جمع کثیری از همرزمان خود راه اندازی نمود و در جبهات مختلف در کابل و میدان وردک کمونیست ها را متحمل شکست های فراوانی دادند.
وهمچنان نظامیان حرکت اسلامی به فرماندهی ایشان با داشتن فرصت های مناسب موفق شد پایگاه های متعددی را در اطراف کابل و ولایت های ، غزنی میدان وردک تاسیس و راه اندازی نماید.
ایشان مدت زیاد را با همکاران خود که در تصمیم گیری و فعالیت های محاربوی بر علیه حکومت وقت درولایت میدان وردک پایگاه ۱۴ جهاد انجام و رهبری مینمودند.
اما بنا بر ضرورت واقتضای زمان وخواهش مردم با عده از هم قطاران خود (قمندان جان محمد مجاهد ره، فرامانده یعقوب ره ،انصاری شهید ره ،محسنی وآقای نعیمی شهید ره و داکتر صاحب شاجهان) به یک ماموریت جدید وارد شهر غزنی میکردد.
که در یک مدت زمانی پایکاهای نظامی را در چندین ولسوالی این ولا (پایگاه ۵ خوشمدی، ۴ شجاعت و۲۳ شهید اسماعیل یورش ) را افتتاح نمود و علیه حکومت کمونیستی وقت فعالیت را آغاز میکند.
الحاج معلم از جمله ای مشهور ترین فرماندهان جبهه جهاد حرکت اسلامی و ازمحدود شخصیت های آزاده ای بود که در دفاع از عزت مردمش هیچگاهی نترسید و مردانه رزمید.
سر انجام ابر مرد تاریخ حاجی معلم همراه با ۲۵ تن از یاران با وفایش بعد ازبرگشت عملیات بالای قوه اکمالاتی قشون سرخ شوروی در منطقه عبدالله گل، سای کررو،ماشی وسلیمان خیل که از جمله قریه جات مربوط ولسوالی قره باغ است حین باز کشت در ساحه امن ساعت ۱۲ شب ، وبخاطر رفع خستگی بعد از یک عملیات نفس گیر در مسجد نوده قره چه توقف واستراحت نموده که در هنگام برخواستن جهت ادای نماز صبح، صبح هنگام به تاریخ 1366-01-16 در داخل مسجد نوده قره چه ولسوالی قره ه باغ ناجوانمردانه حمله میشود بالاخره مسجد را همراه کتاب اللهی (قرآن ) و الحاج معلم’ و سیزده تن از مجاهدین جان بر گف اسلام در ساعات صبگاهی زنده گی اش بدست دشمنان انسانیت ،کوردلان تاریخ، وعهد شکنان بی دین شهید و در جوار رحمت اللهی قرار کرفت.
ودر اخیر یادآور آنم که
شهداى ما مظهر عقلانيت دينى و مدافع حقانيت و عدالت بودند و عزت امروز مردم ما ثمره خون شهدا است